Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ και η Λαϊκή Ενότητα

Γράφει ο Π. Μωραΐτης

Ο Εργατικός Αγώνας από την πρώτη στιγμή που δρομολογήθηκαν οι πρόσφατες εξελίξεις στο ΣΥΡΙΖΑ θεώρησε τη διάσπαση του θετικό γεγονός. Ήταν ένα κόμμα «παρά φύση», το οποίο προσπαθούσε με ασάφειες και γενικολογίες (και αποφεύγοντας να πάρει συγκεκριμένη θέση σε κρίσιμα ζητήματα) να τροφοδοτήσει την εκλογική επιρροή του από ένα ευρύτατο φάσμα κοινωνικών δυνάμεων. Να εκφράσει ολόκληρο το φάσμα των δυνάμεων και των ιδεών από το νεοφιλελευθερισμό ως την κομμουνιστική αριστερά.

Όταν ήρθε η ώρα να μπει το δάκτυλο επί των τύπων των ήλων, να αντιμετωπίσει τις ανάγκες της διακυβέρνησης έκανε εκείνο που περίμενε η μεγάλη πλειοψηφία του λαού. Συμφώνησε με την τρόικα και υπέγραψε νέο μνημόνιο, το πιο επαχθές από όσα μέχρι σήμερα ο λαός έζησε. Είχε τη φυσιολογική πορεία όλων των μικροαστικών κομμάτων αυτού του τύπου σε φάση που ο ταξικός συσχετισμός είναι υπέρ της αστικής τάξης.

Συνολικά πλέον το πολιτικό σκηνικό, οι πολιτικές δυνάμεις και τα συμφέροντα που αυτές εκφράζουν φάνηκαν σε μεγάλο βαθμό πιο καθαρά στα μάτια του λαού. Ο εναπομείνας ΣΥΡΙΖΑ έχει επί της ουσίας μεταβληθεί σε αστικό κυβερνητικό κόμμα που ανέλαβε πλέον την προώθηση του μνημονίου και τη διαχείριση των υποθέσεων της αστικής τάξης και του κράτους της. Είναι η πολιτική δύναμη που τέθηκε επικεφαλής του αστικού κόσμου σε μια συγκυρία δύσκολη για αυτόν, η διαχείριση της οποίας θα ματώσει επώδυνα τον ελληνικό λαό και αυτό θα έχει μεγάλες πολιτικές συνέπειες.

Φυσικά ένα τμήμα του λαού δεν θα αντιληφθεί και δεν θα αφομοιώσει αμέσως την εξέλιξη αυτή, αυτό θα πάρει χρόνο να το συνειδητοποιήσει και να το αποδεχθεί. Θα λειτουργεί ένα χρονικό διάστημα με τη δύναμη της αδράνειας. Υπάρχουν πολλά αντίστοιχα ιστορικά παραδείγματα. Όμως η συνειδητοποίηση του θα έρθει σαν φυσικός νόμος. Για το λόγο αυτό η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έριξε στην κυκλοφορία και τα ανάλογα προπαγανδιστικά επιχειρήματα προκειμένου να θολώσει τα νερά.

«Δεν μας εκφράζει το μνημόνιο, δεν το θέλαμε αλλά μας επιβλήθηκε. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αριστερό κόμμα, δεν είναι μνημονιακό». Παρόμοιες δικαιολογίες με αυτές που έλεγαν και τα κόμματα που κυβέρνησαν πριν από αυτόν και υπέγραψαν τα πρώτα μνημόνια. Μόνο που εκείνα δεν δήλωναν αριστερά. Το αριστερό κόμμα, η αριστερή κυβέρνηση εκεί ακριβώς κρίνεται. Να κινητοποιήσουν το λαό και να εφαρμόσουν φιλολαϊκή πολιτική, να αποκρούσουν τις πιέσεις του κεφαλαίου και να προωθήσουν ρήξεις, έχοντας πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα και έχοντας κάνει την κατάλληλη προετοιμασία. Αντ’ αυτού και παρά τις επισημάνσεις ολόκληρης της αριστεράς προεκλογικά, ο ΣΥΡΙΖΑ επαναλάμβανε ασταμάτητα ότι θα καταργήσει τη λιτότητα, θα σκίσει τα μνημόνια και θα απαλλάξει το λαό και τη χώρα από όλες τις συνέπειες τους και αυτό θα γίνει εντός της ευρωζώνης και σε συμφωνία με την τρόικα.

«Θα δρομολογήσουμε μέτρα και πολιτική», λένε σήμερα, «πέραν του μνημονίου που θα πείσουν το λαό και θα υπογραμμίζουν τον αριστερό χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ», σαν να μην έζησε ο ελληνικός λαός έξι χρόνια μνημόνια και να μην αντιλαμβάνεται ότι τα περιθώρια για κάτι διαφορετικό πρακτικά είναι ανύπαρκτα. Και να θέλει πλέον η κυβέρνηση δεν μπορεί, έχει υποταχθεί, έχει σκύψει το κεφάλι. Το κυβερνητικό πρόγραμμα είναι πλέον το πρόσφατα υπογραφέν μνημόνιο.

Οι ευρωπαίοι παράγοντες που δεν μασάνε τα λόγια τους δείχνουν όχι μόνο ποιος είναι ο εναπομείνας ΣΥΡΙΖΑ αλλά δείχνουν και την προτίμησή τους σε αυτόν και στον πρόεδρο του. «Μόνο ο Τσίπρας έχει λαϊκό έρεισμα και μπορεί να σώσει την κατάσταση στην Ελλάδα στις συνθήκες αυτές» έγραφε προ ημερών μεγάλης κυκλοφορίας γερμανική εφημερίδα που εκφράζει την οικονομική ολιγαρχία και η Α. Μέρκελ που επισκέφθηκε πρόσφατα τη Βραζιλία έλεγε στην πρόεδρο της χώρας αυτής ότι «οι εκλογές στην Ελλάδα είναι μέρος της λύσης και όχι της κρίσης» ενώ και ο Γιούνκερ δια του εκπροσώπου του δήλωνε ότι «οι εκλογές μπορούν να διευρύνουν την υποστήριξη των πολιτών στο πρόγραμμα στήριξης, το οποίο υπέγραψε ο Αλέξης υπέγραψε». Αυτά για τον εναπομείναντα ΣΥΡΙΖΑ.

Οι αποχωρήσαντες από το ΣΥΡΙΖΑ, η Λαϊκή Ενότητα, τι τέλος πάντων είναι με βάση όσα έχουν δημοσιοποιήσει μέχρι τώρα, ποιες δυνάμεις αντικειμενικά εκφράζουν; Είναι κόμμα επαναστατικό που θέλει να καταργήσει τον καπιταλισμό με επανάσταση, είναι κόμμα της δραχμής, ή, όπως υποστηρίζει το ΚΚΕ, τίποτα περισσότερο από ένα ανάχωμα στο ριζοσπαστισμό; Μόνο πάνω στη βάση της ορθής απάντησης στο ερώτημα αυτό μπορεί να διατυπωθεί μια ορθή πολιτική συμμαχιών από την εργατική τάξη και το κόμμα της.

Να ξεκαθαρίσουμε εξαρχής ότι με αφορισμούς και θετικές είτε αρνητικές κρίσεις για μια πολιτική δύναμη, οι οποίες ξεφεύγουν από το επίπεδο της πολιτικής και της ιδεολογίας, από την αντικειμενική πραγματικότητα και περνούν στη μεταφυσική, σ' ένα άλλο κόσμο, είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι. Η αντίληψη που διατυπώνεται ότι η Λ.Ε. πρόκειται για κατασκευασμένο ανάχωμα, έχει τη βάση της στην αντίληψη ότι στην πολιτική σκηνή αφενός μεν υπάρχει ένας αριθμός κομμάτων που μπορούν να χαρακτηρισθούν ως «το απόλυτο κακό» και αφετέρου στην εντελώς αντίθετη πλευρά ένα κόμμα που ενσαρκώνει το «απόλυτο καλό». Ενδιάμεσα υπάρχει ένα ολοκληρωτικό κενό και κάποιοι που βυσσοδομούν, κατασκευάζουν κόμματα- αναχώματα με στόχο να εμποδίσουν την ριζοσπαστικοποίηση των εργαζομένων, ώστε να μην προσεγγίσουν τη μοναδική σήμερα λαϊκή, επαναστατική δύναμη, το ΚΚΕ. Τόσο απλά.

Και οι πλέον αδαείς, όμως, γνωρίζουν ότι τα κόμματα δημιουργούνται και κυρίως ευδοκιμούν όχι επειδή κάποιος ή κάποιοι τα θέλουν ή όχι, τα υποστηρίζουν ή τα καταγγέλλουν, έστω και αν υπήρξαν στο παρελθόν και θα υπάρξουν στο μέλλον ανάλογες προσπάθειες δημιουργίας πολιτικών φορέων. Τα κόμματα μόνο αν εκφράζουν κοινωνικές δυνάμεις, αν εκφράζουν κοινωνικά- ταξικά συμφέροντα στη γενική μορφή τους και όχι σε απόλυτη αντιστοίχιση κοινωνικού και πολιτικού, π.χ. το τάδε κοινωνικό στρώμα το εκφράζει το τάδε πολιτικό κόμμα κ.λπ., αν καλύπτουν κάποιο υπαρκτό κενό στην πολιτική ζωή και οι θέσεις που διατυπώνουν εκφράζουν τις διεκδικήσεις τμημάτων του λαού, μόνο τότε υπάρχει πιθανότητα να ευδοκιμήσουν. Οι καταγγελίες σε βάρος τους δεν πρόκειται να καθορίσουν το μέλλον τους, όπως αντιστοίχως και η υποστήριξή τους από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και μόνο παρά τη δύναμη που αυτά διαθέτουν.

Τα πολιτικά κόμματα χαρακτηρίζονται από το πρόγραμμά τους, τις πολιτικές και ιδεολογικές θέσεις τους και ακόμη περισσότερο από την πρακτική τους, από τα μέσα και από τις μορφές που χρησιμοποιούν για την υλοποίηση των σκοπών τους. Πρόσφατα σε ομιλία του ο Δημήτρης Κουτσούμπας υποστήριξε ότι   «οι εξελίξεις στο αστικό πολιτικό σύστημα αντανακλούν και αποτυπώνουν όλο αυτό το σύνθετο κουβάρι των αντιθέσεων.

Σημαντικό στοιχείο αυτών των διεργασιών είναι και η διαίρεση του ΣΥΡΙΖΑ ανάμεσα στους σημαιοφόρους του ευρώ και τους σημαιοφόρους της δραχμής. Παρά τις προνομιακές σχέσεις τους με διαφορετικά τμήματα του κεφαλαίου και οι δύο πλευρές υποκλίνονται στην εξουσία των μονοπωλίων», ενώ συνεχώς στην αρθρογραφία του ο Ριζοσπάστης προβάλλει αντίστοιχες θέσεις. Με βάση αυτή την τοποθέτηση η ΛΕ που πρόσφατα δημιουργήθηκε είναι αστικό κόμμα και εκφράζει μια μερίδα του κεφαλαίου διαφορετική από εκείνη που εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση του και με σαφήνεια αναφέρει ότι υπηρετεί την εξουσία των μονοπωλίων.

Αναρωτιέται κανείς ποια σχέση έχει με την πραγματικότητα ο ισχυρισμός αυτός; Της αστικής τάξης της χώρας δεν της έφθαναν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ., το Ποτάμι, ο ΣΥΡΙΖΑ κι έρχεται να δημιουργήσει έναν νέο κόμμα για να την υπηρετεί; Κατακερματίζει με τέτοιο τρόπο τις δυνάμεις της, ώστε να μεγιστοποιεί το πρόβλημα που έχει, παρά να το αντιμετωπίζει; Στη βάση της αντίληψης αυτής μπορεί κανείς να διακρίνει πέρα από την αγωνία της επιβίωσης μια τεράστια σύγχυση σχετικά με το χαρακτήρα των κομμάτων. Όλα τα κόμματα, με βάση την αντίληψη αυτή είναι κόμματα του κεφαλαίου και μόνο το ΚΚΕ έχει αναφορά στην εργατική τάξη. Δεν υπάρχουν άλλες τάξεις και κοινωνικά στρώματα πέραν της αστικής και της εργατικής τάξης. Αφού η Λ.Ε. δεν εκφράζει αμιγώς τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, τότε προφανώς είναι αστικό κόμμα. Τρίζουν τα κόκκαλα του Μαρξ και του Λένιν. Επιπλέον η θέση αυτή είναι εκ του πονηρού. Έρχεται εκ των υστέρων να δικαιολογήσει μια ολόκληρη τακτική του ΚΚΕ που αποκλείει οποιαδήποτε συνεργασία ακόμα και κοινή δράση για κάποιο πρόβλημα με οποιοδήποτε πολιτικό φορέα και αυτό στο όνομα της αμφισβήτησης του αυτοτελούς χαρακτήρα του. Φυσικά από τη στιγμή που Λ.Ε. χαρακτηρίζεται κόμμα του κεφαλαίου δεν μπορεί να υπάρξει καμία συνεργασία μαζί της. Έτσι όμως δεν ξεπερνιούνται τα πολιτικά προβλήματα και η πιεστική επιμονή της πραγματικότητας.

Η κοινωνία μας εκτός των δύο βασικών τάξεων -της αστικής και της εργατικής- έχει και μια μεγάλη γκάμα ενδιάμεσων στρωμάτων με συμφέροντα που δεν ταυτίζονται ούτε με αυτά της αστικής τάξης, ούτε φυσικά με τα συμφέροντα μου της εργατικής τάξης. Κι ούτε ταυτίζονται μεταξύ τους τα συμφέροντα διαφορών τμημάτων των ενδιάμεσων μικροαστικών και μεσοαστικών στρωμάτων. Όλα αυτά τα συμφέροντα εκφράζονται στην πολιτική σκηνή από κάποιο κόμμα ή κόμματα. Τα μικροαστικά κόμματα εμφανίζουν όλα τα χαρακτηριστικά της μικροαστικής τάξης αφενός μεν τη ταλάντευση μεταξύ της εργατικής και της αστικής τάξης και αφετέρου την αδυναμία να διατυπώσουν ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση για την εξέλιξη της καπιταλιστικής κοινωνίας, δυνατότητα που διαθέτουν μόνο οι βασικές τάξεις και οι πολιτικοί εκφραστές τους.

Η Λ.Ε. θεωρούμε ότι, με βάση όσα μέχρι τώρα έχει πει, παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά μιας πολιτικής δύναμης που εκφράζει κατά βάση μικροαστικά συμφέροντα. Πολιτικά εμφανίζεται ως ένα κόμμα αριστερό ριζοσπαστικό, το οποίο φιλοδοξεί να εκφράσει μισθωτά μικροαστικά τμήματα κυρίως, τα οποία προσεγγίζουν την εργατική τάξη, μικροϊδιοκτήτες και εργαζόμενους του δημόσιου. Είναι ένα κόμμα με πολύ αδύνατους δεσμούς με την εργατική τάξη και λόγω των θέσεων του και λόγω του παρελθόντος του, ως τμήμα του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί κανείς να προσκομίσει πλήθος στοιχείων για να υπερασπίσει το χαρακτηρισμό αυτό. Για την ταλάντευση της επί παραδείγματι αν κάποιος να ρίξει μια ματιά στη διαδρομή της εντός του ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια. Για χρόνια ολόκληρα διαφωνούσαν τα στελέχη της με κεντρικές επιλογές της ηγεσίας του κόμματος στο οποίο ανήκε, καταψήφιζαν στα όργανα του και στο όνομα της κομματικής ενότητας πειθαρχούσαν πάντα. Ο ΣΥΡΙΖΑ σταθερά ακολουθούσε πορεία ολοκληρωτικής προσαρμογής στο σύστημα ακόμη και πριν από το 2012, χωρίς ουσιαστική αντίδραση εκ μέρους της και μόνο μπροστά στην ψήφιση από τη βουλή του 3^ου μνημονίου υπήρξε ανοιχτή διαφοροποίηση. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος και φορτώθηκε ο λαός ένα επώδυνο μνημόνιο. Μπορεί κανείς επίσης να σημειώσει την ανάληψη υπουργείων από στελέχη της Λ.Ε. παρά το σαφέστατο προσανατολισμό και την πορεία που η κυβέρνηση είχε και μάλιστα τη διατήρηση των υπουργείων μέχρι την τελευταία στιγμή.

Όσον αφορά τις θέσεις που εκφράζει μόνο δύο τρεις παρατηρήσεις. Ενώ διαφοροποιείται από τις επιδιώξεις του μονοπωλιακού κεφαλαίου και των ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, δεν κάνει ολοκληρωμένα βήματα προς θέσεις που απηχούν εργατικά συμφέροντα. «Αν χρειαστεί», αναφέρουν τα στελέχη της, «θα αποχωρήσουμε ακόμη και από την ευρωζώνη». Αν χρειαστεί. Και πώς θα κριθεί αυτό; Χωρίς να κάνουμε συσχετίσεις της αξιοπιστίας της Λ.Ε. με αυτή του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Τσίπρα, δεν φαίνεται να διαφέρει ουσιαστικά η θέση αυτή από παλαιότερη θέση που ο ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ διατύπωνε: «καμιά θυσία για το ευρώ». Αποχώρηση από την ευρωζώνη μόνο ή και από την ΕΕ; Όταν πολύ καλά ξέρουμε ότι εντός της ΕΕ καμιά προοπτική δεν υπάρχει; Η συνεπής ως προς τα εργατικά συμφέροντα θέση είναι ο αγώνας για την έξοδο από την ΕΕ.

Άλλο ζήτημα είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση. Μια θέση θολή, η οποία μπορεί κάλλιστα να ταιριάζει σε μια πολιτική και σε ένα αστικό πρόγραμμα ανάπτυξης της χώρας. Η παραγωγική ανασυγκρότηση δεν είναι κατ' ανάγκην φιλολαϊκή και φιλεργατική. Παραγωγική ανασυγκρότηση με σαφή φιλολαϊκά χαρακτηριστικά μέσα στην ΕΕ δεν μπορεί να υπάρξει.

Τις πρώτες ημέρες της ύπαρξης της η Λ.Ε. φαίνεται να προτιμά μόνο την κοινοβουλευτική δράση και τους θεσμούς. Φιλολαϊκό πρόγραμμα και φιλολαϊκή πολιτική όμως μέσω των θεσμών δεν πρόκειται να υπάρξει. Αν η εργατική τάξη και ο λαός δεν συσπειρωθούν, να οργανωθούν και δεν συγκρουστούν με την αστική εξουσία και τις επιλογές της δεν πρόκειται να υπάρξει καμία εξέλιξη υπέρ τους.

Μια παρατήρηση ακόμη. Φαίνεται ότι η αντίληψη της Λ.Ε. ως προς την υλοποίηση του προγράμματος που θα διατυπώσει είναι ότι θα γίνει μέσω της διεκδίκησης μιας κυβέρνησης της αριστεράς ή μιας κυβέρνησης προοδευτικών δυνάμεων. Το ζήτημα που εγείρεται είναι αν είναι επαρκής η θέση αυτή, όταν δεν είναι με σαφήνεια διατυπωμένες οι δυνάμεις τις οποίες θέλει η Λ.Ε. να εκφράσει, καθώς επίσης και με ποιες δυνάμεις θα συγκρουστεί για να το επιβάλει. Ποιος είναι δηλαδή ο βασικός αντίπαλος, ο οποίος θα πρέπει να νικηθεί για να ανοίξει ο δρόμος για την εφαρμογή του προγράμματος της και αν η αντίπαλη τάξη αντιδράσει πως θα αντεπεξέλθει η κυβέρνηση στις συνθήκες αυτές. Εδώ υπάρχουν μόνο πολύ γενικές και ασαφείς αναφορές.

Πρόσφατα ο Εργατικός Αγώνας έγραψε ότι η εργατική τάξη και η ιστορία δεν θα συγχωρήσουν στην κομμουνιστική, κυρίως, αριστερά μια επανάληψη των εξελίξεων του τέλους της δεκαετίας του ’70 και της δεκαετίας του ‘80 όταν το ΠΑΣΟΚ ήρθε στην εξουσία στη χώρα εκμεταλλευόμενο τη μεγάλη ριζοσπαστικοποίηση του λαού, ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης της δικτατορίας και ο Σύριζα πρόσφατα στην εποχή της κρίσης και των μνημονίων. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει κούμπωμα, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνει κανένα άνοιγμα και καμιά συνεργασία. Αντίθετα σημαίνει αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που δίνονται και παράλληλα πρέπει να αποφεύγονται χοντροκομμένα λάθη.

Η αλλαγή προσανατολισμού της Αριστερής Πλατφόρμας από τις εξελίξεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ και η δημιουργία της Λ.Ε., έστω και την τελευταία στιγμή, είναι θετική εξέλιξη, δίνει δυνατότητες. Σε ποια κατεύθυνση η Λ.Ε. θα εξελιχθεί θα επιδράσουν πολλοί παράγοντες, ένας εκ των οποίων είναι η σταθερή προσπάθεια των δυνάμεων κομμουνιστικής αναφοράς για τη διαμόρφωση ενός κινήματος αντίστασης και ανατροπής με ραχοκοκαλιά του στο πολιτικό επίπεδο ένα αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό μέτωπο που θα συγκρούεται με την εξουσία του κεφαλαίου και θα διεκδικεί όχι μόνο τη βελτίωση της ζωής του λαού, αλλά βαθύτερες αλλαγές στο κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο στην προοπτική του σοσιαλισμού. Στην προσπάθεια αυτή οι δυνάμεις που συσπειρώνονται στην Λ.Ε. μπορεί να έχουν σημαντικό ρόλο Αυτή πρέπει να είναι η σταθερή πυξίδα των δυνάμεων κομμουνιστικής αναφοράς. Σταθερός προσανατολισμός και επιμονή στο μαρξισμό λενινισμό και παράλληλα η επίδειξη της αναγκαίας και δυνατής ευελιξίας.

πηγή: ergatikosagwnas.gr